چطور برای خودمان سایت بزنیم؟ – قسمت اول
چطور برای خودمان سایت بزنیم؟ – قسمت اول
برای اینکه طراحی سایت خودتان را به راحتی بتوانید انجام دهید باید طبق مسیری که برایتان ترسیم کرده ایم عمل کنید. این راهنما یک نقشه‌راه عملی ۵ قدمی است تا بدون نیاز به فرد فنی، خودتان اولین نسخه از وب‌سایت‌تان را آماده کنید. در این قسمت (قسمت اول) تمرکز ما روی کارهای پایه است: از ساخت شناسه ایرنیک تا خرید دامنه و هاست، بررسی رقبا و در نهایت طراحی یک نقشه ذهن (Mind Map) برای سایت.
خروجی مورد انتظار این قسمت:
۱) یک شناسه ایرنیک فعال، ۲) دامنه .ir ثبت‌شده، ۳) هاست فعال، ۴) یک فهرست ۵ سایت الگو با نکات کلیدی هر کدام، ۵) یک نقشه ذهن کامل برای وب‌سایت شما.
نقشه راه ۵ قدمه
۱. ساختن شناسه ایرنیک در سامانه nic.ir
۲. تهیه دامنه .ir از سایت نت‌افراز
۳. تهیه هاست (سرویس اقتصادی E1 از نت‌افراز – سرور ایران)
۴. پیدا کردن ۵ سایت الگو (هم‌حوزه یا مشابه ایده شما) و کالبدشکافی صفحه اصلی و جزئیات‌شان
۵. ترسیم نقشه ذهن سایت خودتان بر اساس یافته‌های قدم چهارم
قدم اول: ساختن شناسه ایرنیک در سامانه nic.ir
چرا به شناسه ایرنیک نیاز داریم؟
برای ثبت هر دامنه .ir باید یک شناسه در ایرنیک داشته باشید. این شناسه مالک قانونی دامنه را مشخص می‌کند.
چه نوع شناسه‌ای بسازیم؟
- حقیقی (برای اشخاص): اگر به نام شخص خودتان می‌خواهید دامنه را ثبت کنید.
- حقوقی / سازمانی: اگر دامنه برای شرکت، مؤسسه یا کسب‌وکار ثبت می‌شود.
مدارک و پیش‌نیازها
- ایمیل معتبر (دسترسی داشته باشید.)
- شماره موبایل و کد ملی (برای اشخاص حقیقی)
- اطلاعات ثبتی شرکت (برای اشخاص حقوقی)
مراحل گام‌به‌گام
۱. ورود به nic.ir و انتخاب «ساخت شناسه کاربری».
۲. انتخاب نوع شناسه (حقیقی/حقوقی) و تکمیل فرم.
۳. تأیید ایمیل و شماره موبایل.
۴. ورود به پنل ایرنیک و تکمیل/تصحیح اطلاعات هویتی (خیلی مهم برای جلوگیری از رد شدن درخواست دامنه).
۵. از بخش «رابط‌های مجاز»، تعیین کنید چه کسی (خودتان یا نماینده) اختیار امور مالی، فنی و اداری دامنه را دارد.
خطاها و نکات رایج
- مغایرت نام و کد ملی ⇒ دامنه تأیید نمی‌شود. اطلاعات را دقیق وارد کنید.
- ایمیل غیرقابل دسترس ⇒ لینک‌های تأیید به دست‌تان نمی‌رسد.
- فراموشی تنظیم رابط‌ها ⇒ در ادامه فرایند ثبت دامنه دچار مشکل می‌شوید.
چک‌لیست پایان قدم اول
- شناسه ایرنیک ساخته شد.
- ایمیل و موبایل تأیید شدند.
- اطلاعات هویتی کامل شد.
- رابط‌های مجاز (مالک، اداری، فنی، مالی) درست تنظیم شد.
آموزش ویدیویی گام به گام مرحله اول (ساختن شناسه ایرنیک):
قدم دوم: تهیه دامنه .ir از سایت نت‌افراز
مسیر کلی:
گرفتن دامنه .ir ⬅️ سایت نت‌افراز ⬅️ ثبت دامنه ⬅️ انتخاب دامنه مورد نظر و سفارش
پیش‌نیاز
- داشتن شناسه ایرنیک فعال.
نکات انتخاب نام دامنه
- کوتاه، ساده و قابل تلفظ.
- به‌یادماندنی و ترجیحاً بدون خط تیره طولانی.
- در صورت امکان کلیدواژه اصلی کسب‌وکارتان را پوشش دهد.
- نسخه‌های جمع/مفرد، هم‌معنا یا املای متفاوت را بررسی کنید تا بعداً توسط دیگران ثبت نشوند.
- اگر برند فارسی دارید، غالباً دامنه با املای لاتین برند ثبت می‌شود (دامنه فارسی هم ممکن است، ولی در عمل سخت‌تر به اشتراک گذاشته می‌شود.)
مراحل گام‌به‌گام در نت‌افراز
۱. ورود به سایت نت‌افراز و رفتن به بخش «ثبت دامنه».
۲. جستجوی نام دامنه مورد نظر و مشاهده وضعیت آزاد/ثبت‌شده.
۳. انتخاب دامنه آزاد و ثبت سفارش.
۴. در طول سفارش، معمولاً باید شناسه ایرنیک خود را وارد کنید یا در ادامه داخل ایرنیک، مالکیت دامنه را تأیید کنید.
۵. پرداخت و انتظار برای تأیید نهایی از سمت ایرنیک.
تنظیم Nameserver (اختیاری در این مرحله)
اگر هم‌زمان هاست هم می‌خرید (قدم سوم)، می‌توانید NameServerهای نت‌افراز را همان ابتدا روی دامنه ست کنید تا اتصال دامنه به هاست سریع‌تر انجام شود.
چک‌لیست پایان قدم دوم
- دامنه .ir با موفقیت ثبت شد.
- ایمیل تأیید ایرنیک را دریافت و مراحل را تکمیل کردم.
- NameServerها را (در صورت داشتن هاست) روی دامنه ست کردم یا برای بعد نگه داشتم.
- تاریخ انقضای دامنه و یادآور تمدید آن را یادداشت کردم.
آموزش ویدیویی گام به گام مرحله دوم (تهیه دامنه ir):
قدم سوم: تهیه هاست (سرویس اقتصادی E1 – سرور ایران)
مسیر کلی:
گرفتن هاست ⬅️ سایت نت‌افراز ⬅️ میزبانی ⬅️ میزبانی وب اقتصادی ⬅️ سرویس E1 ⬅️ سرور ایران ⬅️ ثبت سفارش
چرا «سرور ایران»؟
- نزدیک‌تر بودن فیزیکی سرور ⇒ سرعت بالاتر دسترسی کاربران ایرانی.
- در بسیاری از ارائه‌دهندگان، ترافیک نیم‌بها برای کاربران داخلی.
چه معیارهایی را برای انتخاب هاست بررسی کنیم؟
- فضای میزبانی (Storage) و نوع آن (SSD یا NVMe).
- پهنای باند ماهانه.
- تعداد دیتابیس مجاز.
- SSL رایگان (Let’s Encrypt) ارائه می‌شود یا نه.
- مدیریت ساده از طریق cPanel یا DirectAdmin.
- پشتیبانی ۲۴ ساعته و SLA مشخص.
مراحل گام‌به‌گام اتصال دامنه و هاست
۱. خرید سرویس E1 (یا هر پلن مناسب دیگر) از نت‌افراز.
۲. دریافت اطلاعات NameServerهای هاست.
۳. ورود به پنل دامنه (یا ایرنیک) و ست کردن NameServerها.
۴. صبر برای Propagation (انتشار DNS) – معمولاً از چند دقیقه تا چند ساعت.
۵. ورود به پنل هاست و فعال‌سازی SSL رایگان (اگر خودکار انجام نشده باشد).
۶. بررسی اتصال دامنه: ping دامنه، یا باز کردن آن در مرورگر پس از انتشار DNS.
چک‌لیست پایان قدم سوم
- هاست خریده شد و اطلاعات ورود دریافت شد.
- NameServerها روی دامنه تنظیم شدند.
- SSL فعال شد.
- هاست آماده نصب CMS (مثلاً وردپرس) یا سایت‌ساز است.
آموزش ویدیویی گام به گام مرحله سوم (تهیه هاست):
قدم چهارم: پیدا کردن ۵ سایت الگو و کالبدشکافی‌شان
هدف: قبل از شروع طراحی، ببینیم «بهترین‌های بازار» چه کرده‌اند؛ از ساختار صفحه اصلی تا CTAها، منوها، محتوای فرود و عناصر اعتماد.
چطور ۵ سایت الگو را پیدا کنیم؟
- جستجو در گوگل با کلیدواژه‌های اصلی حوزه شما.
- استفاده از سایت‌ها/افزونه‌هایی مثل Similarweb برای الهام (اختیاری).
- بررسی شبکه‌های اجتماعی برای شناخت برندهای برتر حوزه.
چه چیزهایی را بررسی کنیم؟ (چک‌لیست تحلیل)
- ساختار صفحه اصلی (هدر، مزیت رقابتی، CTAها، اعتمادسازی، سوشیال‌پروف، فوتر).
- معماری اطلاعات (IA): چه منوها/زیرمنوهایی دارند؟
- مسیر کاربر (User Flow): کاربر چطور از صفحه اصلی به اقدام نهایی می‌رسد؟
- وبلاگ/محتوا: ساختار دسته‌بندی، SEO آن‌پیج، عنوان‌نویسی.
- سرعت و تجربه کاربری (UX): سادگی فرم‌ها، نقطه‌تمرکز‌ها، خوانایی.
- المان‌های اعتماد: نماد اعتماد، گواهی SSL، آدرس و تلفن، مشتریان، امتیازها.
- تکنولوژی: وردپرس/فریم‌ورک اختصاصی؟ (می‌توانید با ابزارهایی مثل Wappalyzer بررسی کنید.)
چک‌لیست پایان قدم چهارم
- ۵ سایت کاملاً مرتبط یا مشابه ایده‌ام پیدا کردم.
- صفحه اصلی، منوها، CTAها و صفحات کلیدی هر کدام را بررسی و یادداشت کردم.
- فهرستی از ایده‌های قابل پیاده‌سازی برای طراحی سایت خودم ساختم.
آموزش ویدیویی گام به گام مرحله چهارم (پیدا کردن 5 سایت الگو و ایده گرفتن از آن ها):
قدم پنجم: ترسیم نقشه ذهن (Mind Map) برای سایت خودتان
حالا که می‌دانید رقبا چه کرده‌اند، باید تصویر بزرگ وب‌سایت خود را روی کاغذ/نرم‌افزار بیاورید تا بتوانید برای طراحی سایت خودتان یک نقشه دقیق داشته باشید.
ابزارهای پیشنهادی (رایگان یا فریمیوم)
- XMind
- Miro
- FreeMind
- Whimsical
- حتی می‌توانید با کاغذ و قلم شروع کنید!
از کجا شروع کنیم؟
۱. وسط نقشه: نام برند / دامنه شما.
۲. شاخه‌های اصلی: «صفحه اصلی»، «خدمات/محصولات»، «وبلاگ/محتوا»، «درباره ما»، «تماس با ما»، «سؤالات متداول»، «قوانین و حریم خصوصی».
۳. برای هر شاخه، زیرشاخه‌ها را با توجه به تحلیل رقبایتان اضافه کنید.
۴. قیف تبدیل (Conversion Funnel) را مشخص کنید: کاربر از کجا وارد می‌شود و چطور به ثبت‌نام/خرید می‌رسد؟
5. نیازمندی‌های محتوا (متن، تصویر، ویدئو، دانلود) و نیازمندی‌های فنی (فرم‌ها، چت آنلاین، درگاه پرداخت، عضویت) را روی نقشه مشخص کنید.
۶. در پایان، از نقشه ذهن یک Sitemap خطی و بعد یک یا دو وایرفریم ساده برای صفحات کلیدی بسازید.
چک‌لیست پایان قدم پنجم
- نقشه ذهن کامل شامل همه صفحات و مسیرهای مهم کاربر را رسم کردم.
- نیازمندی‌های محتوا و امکانات فنی هر صفحه را مشخص کردم.
- خروجی را به یک Sitemap و وایرفریم‌های اولیه تبدیل کردم.
- می‌دانم در قسمت دوم (طراحی سایت) دقیقاً چه چیزی را باید پیاده‌سازی کنم.
آموزش ویدیویی گام به گام مرحله پنجم (ترسیم نقشه ذهن برای ایده کلی سایت):
خروجی‌های نهایی «قسمت اول»
- شناسه ایرنیک + دامنه .ir + هاست فعال.
- لیست تحلیلی ۵ سایت الگو.
- نقشه ذهن، سایت‌مپ و وایرفریم اولیه صفحات کلیدی. (به طرح اولیه و ساده شده از صفحات یک سایت یا اپلیکیشن وایرفریم (Wireframe) می گویند)
در «قسمت دوم» چه خواهیم کرد؟
در قسمت دوم، وارد اجرا می‌شویم:
- نصب و راه‌اندازی CMS (مثلاً وردپرس) روی هاست.
- اتصال دامنه، فعال‌سازی SSL، تنظیم CDN در صورت نیاز.
- نصب پوسته/قالب، صفحه‌ساز و افزونه‌های ضروری.
توضیحات تکمیلی برای آشنایی بیشتر و درک منطق این تمرین ها:
چرا داریم این کارها را انجام می‌دهیم؟
شاید از خودتان بپرسید: «اصلاً سایت چیه؟ وب‌سایت با سایت فرق داره؟ دامنه چیه؟ هاست کجاست؟ چرا باید این چیزها رو بدونیم؟»
فرق سایت و وب‌سایت چیه؟
خیلی ساده بخوام بگم:
- سایت یعنی یک مکان – مثل یک مغازه یا مدرسه.
- وب‌سایت یعنی همین مکان ولی روی اینترنت! یعنی جایی که آدم‌ها با موبایل یا لپ‌تاپ از طریق اینترنت بهش سر می‌زنن. پس هر وب‌سایت، یک جور سایت اینترنتی هست. ما معمولاً به جای واژه «وب‌سایت» می‌گیم «سایت» چون ساده‌تره.
دامنه (Domain) چیه؟
دامنه مثل آدرس مغازه شما روی اینترنت هست. مثلاً:
هر کسی این آدرس رو توی مرورگر بزنه، وارد سایت شما میشه.
هاست (Host) چیه؟
هاست یعنی جایی که اطلاعات سایت شما نگهداری میشه؛ مثل انباری که عکس‌ها، متن‌ها و فایل‌های سایت شما توش ذخیره شدن. وقتی کسی آدرس دامنه رو می‌زنه، اطلاعات از هاست به مرورگر اون فرد ارسال میشه.
چجوری دامنه خوبی انتخاب کنیم؟
- کوتاه و ساده باشه.
- اگه برند یا اسم خاصی دارید، همون باشه.
- بشه راحت حفظش کرد و توی پیام صوتی یا پیامک گفتنش راحت باشه.
مثلاً اگه اسم برند شما «کتابکده سپید» هست، می‌تونید دامنه‌ای مثل ketabkadeh.ir یا sepidbook.ir بگیرید.
در نهایت قراره به چی برسیم؟
شما با انجام این ۵ قدم، در واقع دارید:
- صاحب یک آدرس واقعی روی اینترنت می‌شید.
- یه جای اختصاصی دارید که می‌تونید توش هرچی دوست دارید بنویسید، محصول بفروشید، خدمات بدید یا حتی پروژه مدرسه‌تون رو نمایش بدید!
- یاد می‌گیرید چطور با ابزارهای واقعی دنیا کار کنید، درست مثل یک طراح سایت حرفه‌ای.
این مسیر فقط شروعه…
خیلی از نوجوان‌ها و جوان هایی که از همین مرحله ساده شروع کردن، امروز شغل آنلاین و درآمد دارند. تو هم می‌تونی یکی از اونا باشی 🙂
اگر سوالی دارید از حسین آرمان بپرسید…
بوم مهارت همراه شما در یادگیری مهارت و پولسازی
دیدگاهتان را بنویسید